شناسایی تسهیلات وزارت بازرگانی برای محصولات فناوری نانو

در راستای حمایت هدفمند و رفع موانع بازرگانی کسب‌و‌کارهای فعال در حوزه فناوری‌نانو، با حمایت ستاد فناوری‌نانو، پروژه‌ای برای بررسی مشکلات بازرگانی پیش‌روی شرکت‌های فعال در این حوزه تعریف و اجرای آن به عهده وزارت بازرگانی گذاشته شد. این طرح پژوهشی در موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و درگروه مطالعات و پژوهشهای سیستمی به انجام رسید.   در راستای حمایت هدفمند و رفع موانع بازرگانی کسب‌و‌کارهای فعال در حوزه فناوری‌نانو، با حمایت ستاد فناوری‌نانو، پروژه‌ای برای بررسی مشکلات بازرگانی پیش‌روی شرکت‌های فعال در این حوزه تعریف و اجرای آن به عهده وزارت بازرگانی گذاشته شد. این طرح پژوهشی در موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی و درگروه مطالعات و پژوهشهای سیستمی به انجام رسید. مجری این طرح پژوهشی، آقای دکتر محمدرضا طیبی و مدیر مسوول طرح سرکار خانم دکتر دهدشتی، عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی بودند.

  هدف این تحقیق در وهله اول معرفی وزرات بازرگانی به کارآفرینان فناوری‌نانو، و اطلاع‌رسانی نیازها و خواسته‌های خاص آنها به منظور راه‌اندازی و ارتقای رقابت‌پذیری کسب و کار خویش است.
  در این مطالعه، مهم‌ترین خدمات مورد انتظار شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌نانو شناسایی و معرفی شده است. تاکنون وزارت بازرگانی هیچ خدمت و تسهیلاتی مخصوص محصولات نانو ارائه نکرده است و یکی از اهداف مهم این تحقیق که توسط کمیته فناوری‌نانوی وزارت بازرگانی دنبال می‌شد، معرفی مهمترین خدمات مورد نیاز شرکت‌ها در جهت خاص و سفارشی کردن آنها در سیاست‌گذاری‌های آتی است. 
  در بخشی از این طرح پژوهشی به منظور نظرسنجی و آگاهی از نیازهای شرکت‌های فعال در حوزه نانو فن‌آوری، جامعه شرکت‌های عضو «شبکه‌ شرکت‌های فناوری نانو» شامل 23 شرکت مدنظر قرار گرفت و در نهایت تحلیل ها براساس اطلاعات جمع آوری شده از 16 شرکت ارائه گردید.
  
  با توجه به اطلاعات تحلیلی این تحقیق، به طور کلی می‌توان مشکلات عمده بازرگانی پیش‌روی شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌نانو را به صورت ذیل جمع‌بندی کرد:
  • عدم شناخت صنایع بالادستی، از کاربرد‌های مواد نانویی و فواید آن، که مستلزم ترویج وتشویق بیشتر دولت در برخورد و ایجاد تمایز بین شرکت‌های مصرف کننده نانومواد و شرکت‌های عادی است؛
  • عدم اعتماد شرکت‌های فعال صنایع بالادستی به تعاملات درازمدت و اثربخش با شرکت‌های فناوری‌نانو، در جهت تامین ماده اولیه خود به دلیل کوچک و نوپا بودن آنها؛
  • عدم شکل‌گیری زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری‌ خطرپذیر در کشور جهت حمایت از صنایع‌نوین با فناوری بالا که دارای ریسک و هزینه تحقیق و توسعه زیادی هستند، و در نتیجه عدم‌ موفقیت آن در ورود به مرحله تجاری شدن؛ 
  • مشکل ترخیص کالا در گمرک که به دلیل عدم شناخت کارشناسان گمرک از مواد نانویی و استانداردهای آن بوجود آمده است؛
  
  در راستای رفع این مشکلات، پیشنهادات و راهکارهای سیاستی ذیل به وزارت بازرگانی توصیه می‌شود: 
  • وزارت بازرگانی ارائه خدمات خویش به شرکت‌های فعال در حوزه فناوری‌نانو را منوط به رعایت قوانین و ارائه مستندات مربوط به «رعایت حقوق مالکیت معنوی» از سوی سازمان‌های ذیربط گرداند؛ 
  • به دلیل ارتباط نزدیک با شرکت‌ها و نمایندگی‌های داخلی و خارجی، سیستم اطلاع‌سانی مقتضی را در این رابطه با بخش حقوق مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد قوه قضاییه برقرار سازد؛ 
  • کارشناسی محصولات و مواد پیشرفته نانو در گمرکات کار دشواری است. در این زمینه ایجاد یک ارتباط نظام‌مند میان تولیدکنندگان و واردکنندگان و معاونت بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی، به منظور تعیین سود بازرگانی، مشخصات فنی و مواردی از این دست و اعلام آن به گمرک، امری اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛
  • برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی بین‌المللی محصولات فناوری‌نانو و اطلاع‌رسانی در زمینه آنها؛
  • پرداخت یارانه غیر مستقیم تولید، به دلیل نوپا بودن اغلب شرکت‌های فعال در حوزه نانو و کوچک بودن آنها؛
  • تشکیل شرکت‌های تعاونی تامین‌کننده یا توزیع‌کننده، برای هدفمندسازی یارانه‌ها. شرکت‌ها می‌توانند با اتخاذ این روش، ضمن حفظ کوچکی و انعطاف‌پذیر بودن خویش، از مزایای بزرگ و قابل اعتماد بودن نیز استفاده کنند؛ 
  • خرید تجمیعی مواد اولیه مورد نیاز شرکت‌های تولیدکننده در جهت کاهش هزینه‌های خرید و ارائه آنها با قیمت مناسب به شرکت‌های مورد نظر؛
  • ارائه تسهیلات خرید مواد اولیه، به طور مستقیم به تامین‌کنندگان خارجی این شرکت‌ها و در نتیجه تحمل ریسک کمتر؛
  • ایجاد شرکت‌های تعاونی جهت استفاده از تسهیلات مستقیم دولت.
  
  قابل ذکر است با توجه به اینکه در این طرح، خدماتی که وزارت بازرگانی می‌تواند به شرکت‌های فناوری‌نانو ارائه دهد شناسایی گردیده است؛ انتظار می رود گام های بعدی در جهت ارائه این خدمات به طور جدی تری توسط وزارت بازرگانی برداشته شود.

منبع سایت تخصصی مدیریت فناوری نانو